„O sposobie barwienia dębiny drogą suchą” pisał Mieczysław Schreiber w „Przewodniku stolarskim” z 1922 roku. Barwniki zawarte w drewnie poddane działaniu par amoniaku zmieniają kolor drewna na ciemniejszy.

Metoda ta była znana od dawna. Podobno wynalezioną ją obserwując zmiany barwy drewna dębowego, z którego budowano zagrody dla koni. Generalnie drewno z upływem czasu ciemnieje. Ale drewno dębowe w końskich zagrodach nie tyle ciemniało, co zmieniało swój kolor (przecięta belka w całości była ciemna, tak jak jej zewnętrzna powierzchnia). Nie wiedziano dokładnie dlaczego tak się dzieje i czemu tylko z drewnem dębowym. Dziś już wiemy, że to dzięki amoniakowi, który ulatniał się z końskiego moczu…

Barwienie drewna na sucho w małych, amatorskich stolarniach jest jest bardzo proste. W sprzedaży jest dostępna woda amoniakalna. Przedmiot, który chcemy pociemnić należy włożyć do szczelnego pojemnika (np. wiaderko po farbie) oraz nalać trochę wody amoniakalnej. Przedmiot układamy w taki sposób, aby opary amoniaku miały dostęp z każdej strony. Ja układam przedmiot na kawałku deseczki z wkrętami. Zamknięte szczelnie wiaderko wystarczy zostawić na noc w ciepłym miejscu.

Tak „pomalować” można tylko drewno bogate w garbniki, takie jak dąb, orzech czy akacja. Z moich dotychczasowych doświadczeń wynika, że w miarę jednakowo, na kolor ciemnozielony barwi się drewno akacji (a w zasadzie robinii akacjowej). Natomiast dębina raz uzyskuje kolor ciemnobrunatny a raz staje się tylko lekko ciemniejsza. Najprawdopodobniej nie w każdym rodzaju drewna dębowego występuje jednakowo duża ilość garbników.

Na koniec cytat ze wspomnianego na wstępie „Przewodnika stolarskiego”:

Przy zastosowaniu tego sposobu drzewa niczem się nie zwilża a pary amoniaku przenikają je, należy się nim zawsze posługiwać ilekroć zależy nam na trwałem i pięknem pociemnieniu dębowych sprzętów. /…/ Gdy się uwzględni, że obywa się tu bez roboty, że przez działanie ulatniającego się amoniaku, ani głębokość, ani jakość drzewa się nie zmienia, ale tylko jego barwa staje się soczystą i piękniejszą, to nie będzie się używało innych zapraw do dębiny nad tę.

Barwienie drewna czas zacząć!

O innym, dawnym sposobie zmiany barwy drewna w: Farbowanie drzewa na pniu.